Trong thời gian vừa qua, buổi hội thảo trực tuyến có chủ đề: “Tác động của bệnh cầu trùng đối với gia cầm và phương pháp chẩn đoán, phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bệnh cầu trùng trên gia cầm ở Việt Nam” được tổ chức bởi Poulpharm Việt Nam; do nhà tư vấn về chăn nuôi gia cầm nổi tiếng: Ông Maarten De Gussem đến từ công ty Vietworks đã trực tiếp chia sẻ đã trong buổi hội thảo. Hội thảo đã cập nhật nhiều kinh nghiệm và kiến thức mới về cách phòng ngừa cũng như phương pháp kiểm soát bệnh cầu trùng ở gia cầm.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh cầu trùng ở gia cầm gây ra bởi loài ký sinh trùng Eimeria đơn bào; gồm 7 loài bao gồm E. maxima, E. acervuline, E. praecox, E. tenella, E. necatrix, E. mitis, E. brunetti. Các loài Eimeria này thường có hình thái và kích thước khác nhau; vì vậy khả năng gây bệnh, sinh sản cũng đa dạng và không có sự miễn dịch chéo giữa các loài này.
Vòng đời của và đặc điểm của Eimeria
Khoảng 4-7 ngày là vòng đời của cầu trùng Eimeria; tùy thuộc vào từng loài mà vòng đời có thể khác nhau. Đặc điểm gây bệnh của từng loài cũng khác nhau; tại các vị trí khác nhau trên đường ruột của gia cầm. Biểu hiện của gia cầm khi bị nhiễm bệnh bao gồm bỏ ăn, xù lông, tiêu chảy hoặc trong phân có máu.
Hậu quả của bệnh cầu trùng đối với gia cầm
Bệnh cầu trùng ảnh hưởng trực tiếp tới hệ tiêu hóa của con vật và gây ra thiệt hại về kinh tế như giảm năng suất; giảm thể trọng và tỉ lệ chết có thể lên đến 100%. Khi con vật nhiễm bệnh, các tế bào biểu mô ruột sẽ bị tấn công dẫn tới giảm hấp thụ dinh dưỡng; tỉ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR) tăng; thể trọng của con vật giảm cùng với đó là việc khởi phát các bệnh thứ cấp.
Làm thế nào để kiểm soát bệnh cầu trùng hiệu quả
Các phương pháp kiểm soát bệnh cầu trùng bao gồm: thực hiện tốt an toàn sinh học; sử dụng thuốc kháng cầu trùng; các sản phẩm có nguồn gốc thực vật (phytoproduct); sản phẩm lên men (ionophore), Vaccine sống.
Chẩn đoán, xét nghiệm và thiết lập cơ sở dữ liệu về Eimeria
Hiện nay phương pháp chẩn đoán bệnh cầu trùng chủ yếu được sử dụng là phương pháp định lượng để kiểm tra số lượng cầu trùng có mặt trong phân (OPG- Oocyts per gram) kết hợp với đánh giá tổn thương. Tuy nhiên, nếu chỉ định lượng mà không định danh được các loài Eimeia rất khó để kết luận tình trạng của đàn vì không có mối liên hệ cụ thể nào giữa số lượng cầu trùng với việc gây bệnh hoặc hiệu suất nuôi.
Vậy số lượng của mỗi loài cầu trùng trong mẫu như thế nào thì được coi là bình thường; để trả lời câu hỏi này thì cần xây dự cơ sở dữ liệu cho từng trại. Việc xác định sự lưu hành của các loài Eimeria trong đàn sẽ giúp hiểu được xu hướng bệnh và giúp thiết lập các phương pháp điều trị sớm (hoặc cải thiện tình hình trong thời gian ngắn).
Để định danh loài Eimeria,hiện nay có hai phương pháp phổ biến đó là sử dụng kỹ thuật PCR (RT-PCR) hoặc quan sát dưới kính hiển vi. Đối với phương pháp PCR; chỉ có thể phát hiện mà không định lượng được mức độ nhiễm; phương pháp RT-PCR có độ nhạy và độ đặc hiệu cao cũng như định lượng được các loài Eimeria trong mẫu.
Theo nhachannuoi.vn
Nguyễn Thị Vĩnh
